Studi Vichiani

Gentile, Giovanni; Bellezza, Vito A.

Bibliographic data

Monograph

Persistent identifier:: 1655060139

URN:: urn:nbn:de:bsz:291-sulbdigital-330071

Title:: Studi Vichiani

Author:: Gentile, Giovanni

Other person:: Bellezza, Vito A.

Place of publication:: Firenze

Publisher:: Saarländische Universitäts- und Landesbibliothek

Document type:: Monograph

Collection:: philosophy

Year of publication:: 1968

Copyright:: Saarländische Universitäts- und Landesbibliothek

Language:: ita

Digitised pages:: 464

Chapter

Title:: IV. Dal concetto della ʻ grazia ʼ a quello della ʻ provvidenza ʼ

Document type:: Monograph

Structure type:: Chapter

Digitised pages:: 19

i48 STUDI VICHIANI ad libertatem gratiae, sive ad laudabilem illum liberi arbitrii statum, ad quem divina gratia evehimur. Prima libertas deleri peccato non potest. Nam, etsi voluntas necessariis ad bene agen¬ dum praesidiis spolietur, et, infami daemonis servituti manci¬ pata, ne levissimum quidem melioris vitae votum de se concipere possit, talis est tamen semper, ut, cum aliunde necessaria ad bene agendum subsidia adfuerint et caelestis gratiae aura afflaverit, agere possit et non agere. Secunda, primi parentis culpa periit. Nam tum omnibus gratiae praesidiis destituti, eam in miseriam incidimus, ut non simus sufficientes cogitare ali¬ quid ex nobis, tanquam ex nobis. Qui cum Calvino aliisque superioris aevi haereticis congressi sunt Ca¬ tholici, hanc utriusque libertatis distinctionem diligenter obser¬ vaverunt; quod ex illa totius de libero arbitrio controversiae disceptatio penderet. Hinc Bartholomaeus contra Calvinum scribens (lib. I de lib. arbit., cap. 3); «Ignoras», inquit, «aliud esse hominem libertatem arbitrii habere, hoc est potentiam con¬ sentiendi vel dissentiendi, ut dixi : quod naturae liberum dicitur arbitrium ; aliud vero libertatem meritorie ope¬ randi iustitiam: quod liberatum liberum dicitur ar¬ bitrium»1. In secondo luogo, poi, è da notare che non pensa di¬ versamente sant’Agostino: il quale, quando nega contro Pelagio il libero arbitrio, intende di questa libertà libe¬ rata, principio attivo di bene; ma non nega mai in con¬ seguenza del peccato di Adamo il libero arbitrio, anche come principio di male. « Fides Catholica, egli dice, neque liberum arbitrium negat, neque tantum ei tribuit, ut sine gratia valeat aliquid». E altrove più chiaramente: «Pec¬ cato Adae liberum arbitrium de hominum natura periisse non dicimus, sed ad peccandum valere in hominibus subditis diabolo ; ad bene autem vivendum non valere, nisi ipsa voluntas hominis Dei gratia fuerit liberata, et ad omne bonum actionis, cogitationis, sermonis adiuta ». 1 Lib. III, disp. II, cap. 18.

Access restriction

Copyright

fullscreen: Studi Vichiani

Monograph

Chapter

Table of contents

Cite and reuse

Monograph

Chapter

Image

Image fragment

Citation links

Citation recommendation